انواع کمر درد و روش‌های درمانی

یکی از مشکلات رایج که بسیاری از افراد آن را برای یک بار هم که شده تجربه کرده‌اند، کمر درد است. این درد برای افراد در سنین مختلف پیش می‌آید اما بیشتر در سنین ۳۰ تا ۵۰ سالگی اتفاق می‌افتد. دلایل مختلفی برای درد کمر وجود دارد؛ برخی اوقات این درد به دلیل آسیب وارد شده به ستون فقرات استخوان‌های کمر به وجود می‌آید و گاهی مواقع به دلیل فعالیت زیاد ایجاد می‌شود.

در چنین مواقعی، فرد در ناحیه کمر، احساس ناراحتی کرده که با کمی استراحت می‌توان درد را تسکین داد. به طور کل، روش درمان این بیماری به شدت درد و آسیب وارده بستگی دارد. اگر تمایل دارید در مورد کمر درد و روش‌های درمان آن اطلاعات بیشتری به دست بیاورید، با ما همراه باشید.

انواع درد کمر از لحاظ مدت زمان درد

در یک تقسیم بندی می‌توان کمر درد را بر اساس مدت زمان آن به دو نوع حاد و مزمن تقسیم کرد.

حاد

کمر درد حاد به کمر دردی گفته می‌شود که مدت زمان آن کمتر از ۶ هفته باشد و درد فرد در عرض یک و نیم ماه بهبود پیدا کند. به طور کلی، این کمردردها بین چند هفته تا چند روز زمان می‌برند. در این مورد نیاز به درمان یا مصرف داروی خاصی نیست و بیمار تنها با رعایت توصیه‌های لازم و مراقبت کردن می‌تواند بهبود پیدا کند. کمر درد حاد معمولاً به دلایلی چون افتادن از بلندی، رگ‌به‌رگ شدن عضلات، کشیدگی یا گرفتگی عضلات، چاقی بیش از حد و بارداری رخ می‌دهد.

مزمن

کمر درد مزمن به کمردردی گفته می‌شود که پس از گذشت سه ماه درمان، بهبود پیدا نکرده و همچنان ادامه دارد. در صورتی که درد کمر برای مدت طولانی ادامه پیدا کند، به کمردرد مزمن تبدیل می‌شود. در برخی از موارد، با استفاده از دارو و مراقبت‌های لازم می‌توان کمردرد را درمان کرد اما در شرایط دیگر ممکن است به عمل جراحی نیاز باشد. کمر دردهای مزمن معمولاً به دلایلی چون دیسک بین مهره‌های، تومور، مشکلات عصبی و … رخ می‌دهد و مدت زمان زیادی با بیمار می‌ماند.

انواع کمر درد از لحاظ خصوصیات بالینی

در تقسیم‌بندی دیگری، کمر دردها از لحاظ خصوصیات بالینی به سه دسته تقسیم می‌شوند:

کمر درد مکانیکی:

کمر درد مکانیکی نوعی از کمردرد است که فرد در صورت استراحت بهتر شده و در صورت حرکت بدتر می‌شود. مثلاً بیمار با حرکت کردن، ایستادن و راه رفتن بدتر می‌شود. این درد به علت مشکلاتی مانند پارگی دیسک کمر، تنگی کانال نخاعی، حرکت غیر عادی مهره‌های کمر و لیز خوردن مهره‌های به وجود می‌آید.

کمر درد التهابی:

این نوع درد کمر، صبح‌ها، هنگامی که فرد قصد برخاستن از بستر را دارد شروع می‌شود و پس از گرم شدن بدن و حرکت کردن، درد کم می‌شود. علت این نوع درد معمولاً بیماری‌های التهابی مانند آرتریت روماتوئید و اسپوندیلیت آنکیلوزان است.

نوع دیگری از کمردرد، ترکیبی از دردهای قبلی است. مثلاً دردهای مرتبط با تومورهای شکستگی و پوکی استخوان از این نوع محسوب می‌شوند.

علائم کمر درد

نشانه اصلی و آشکار کمر درد، همان درد در ناحیه کمر است اما گاهی این درد با علائم دیگری هم همراه است که بهتر است در صورت داشتن آن‌ها به پزشک مراجعه کنید. برخی علائم درد کمر شامل موارد زیر می‌شوند:

• تب داشتن
• کاهش وزن
• دردی در ناحیه کمر که حتی در صورت استراحت آرام نشود
• درد در ناحیه کمر تا حدی که سبب بیدار شدن فرد از خواب شود.
• درد در قسمت پایین پا به طوری که تا زیر زانو ادامه پیدا کرده باشد.
• آسیب‌دیدگی ناحیه کمر در صورت ضربه
• بی اختیاری ادرار و مدفوع
• بی حس بودن اطراف اندام‌های تناسلی، دور باسن و مقعد

علت کمر درد

کمر یکی از بخش‌های بدن است که همانند سایر قسمت‌های بدن ساختار خاص خود را دارد. این ساختار شامل اجزای مختلفی مثل استخوان‌ها، عضلات، تاندون‌ها، دیسک‌ها و رباط‌ها می‌شود. این اجزاء در کنار هم سبب حرکات گوناگون در ناحیه کمر می‌شوند. در صورتی که یکی از این اجزاء دچار مشکل شود کل سیستم درگیر خواهد شد و نتیجه آن بروز یک اختلال در ناحیه کمر است.

این اختلال می‌تواند کشیدگی عضلات، کشیدگی رباط‌ها، اسپاسم عضلانی و … باشد که در نهایت منجر به کمر درد می‌شود. رفتارهای نادرستی مثل بلند کردن اجسام سنگین، افتادن از بلندی، حرکات نادرست در زمان ورزش و … ممکن است منجر به آسیب‌های جدی در ناحیه کمر شوند. در ادامه چند مورد از علت‌های درد کمر را معرفی کرده و درباره آن‌ها توضیح می‌دهیم.

نشستن نادرست:

یکی از عوامل ایجاد کمر درد،  نشستن نادرست به طور مداوم است. در صورتی که حالت نشستن شما صحیح نمی‌باشد بهتر است آن را اصلاح کنید زیرا در صورت تکرار آن به مدت طولانی، احتمال کمر درد برای شما وجود خواهد داشت. علاوه بر نشستن غیر صحیح، ایستادن به مدت طولانی هم می‌تواند سبب کمر درد شود.

بلند کردن اجسام سنگین:

بلند کردن اجسام سنگین از دیگر دلایل بروز کمر درد است. بلند کردن اجسام سنگین به توانایی زیادی دارد و باید به شیوه صحیح انجام شود.

حالت نادرست بدن هنگام خواب:

حالت بدن هنگام خواب از دیگر عواملی است که باید به آن توجه داشت؛ چرا که حالت نامناسب خواب می‌تواند سبب فشار به کمر فرد شده و درد در این ناحیه را به همراه داشته باشد.

فعالیت سنگین:

فعالیت سنگین از دیگر عواملی است که می‌تواند سبب ایجاد فشار در ناحیه کمر شود. اگر فعالیت سنگینی که متناسب با توانایی‌تان نیست را به طور ناگهانی و بدون آمادگی انجام دهید به کمر فشار وارد شده، عضلات گرفته و در نهایت درد ایجاد می‌شود.

ورزش حرفه‌ای:

اگر چه ورزش یکی از اموری است که برای شادابی روحیه و سلامتی بدن مؤثر است اما اگر همین کار متناسب با توانایی‌های فرد و به درستی انجام نشود ممکن است موجب آسیب به بدن و به خصوص ناحیه کمر شود. در صورتی که فردی به انجام حرکات سنگین ورزشی بدون آمادگی بپردازد احتمال گرفتگی عضلات و رگ به رگ شدن کمر برای او وجود دارد؛ گاهی حتی امکان آسیب جدی به اعضای حرکتی نیز وجود دارد.

افتادن از بلندی:

سقوط از بلندی مثل پله، نردبان، چهارپایه و … از دیگر عواملی است که ممکن است کمر درد را در پی داشته داشته باشد. در صورت سقوط از بلندی امکان آسیب به استخوان‌ها و اندام‌های حرکتی در بخش کمر وجود دارد.

شکستگی ستون فقرات:

عوامل مختلفی مثل افتادن از بلندی، تصادف و … ممکن است سبب آسیب در ستون فقرات شوند. در صورت شکستگی ستون فقرات، به کمر نیز آسیب وارد شده و فرد با درد و عدم توانایی در حرکت روبه‌رو خواهد شد.

حمل کوله‌پشتی سنگین: 

حمل کوله‌پشتی سنگین از دیگر عواملی است که اگر به مدت طولانی ادامه داشته باشد می‌تواند باعث ایجاد درد در قسمت شانه، گردن، پشت و کمر شوند.

کفش نامناسب:

یکی دیگر از علت‌های کمر درد می‌تواند به استفاده از کفش نامناسب برای مدت طولانی، مربوط باشد. بنابراین بهترین نوع کفش برای سلامتی، کفش‌هایی هستند که صاف هستند؛ زیرا کشش کمتری را به قسمت پشت بدن وارد می‌کنند.

سیاتیک:

بزرگ‌ترین عصب بدن سیاتیک است که از ناحیه باسن آغاز شده و تا مچ پا امتداد پیدا می‌کند. هر نوع اختلالی در عصب سیاتیک موجب بروز مشکلاتی برای کمر می‌شود. در بسیاری مواقع سیاتیک هنگامی رخ می‌دهد که پارگی یا بیرون زدگی دیسک کمر وجود داشته باشد که این موضوع اغلب در سنین بالا اتفاق می‌افتد.

آرتروز:

یکی از بیماری‌های رایج که دارای انواع مختلفی است، آرتروز می‌باشد. سالانه میلیون‌ها نفر به این بیماری مبتلا می‌شود. آرتروز غضروف‌های مفصلی در بخش‌های مختلف بدن را از میان می‌برد و همین موضوع سبب مشکل در توانایی حرکت فرد شده و درد را به دنبال دارد.

استرس و اضطراب:

کسانی که در محیط‌های پر استرس مشغول به کار یا زندگی هستند یا به هر دلیلی فشار روحی و روانی بر آن‌ها زیاد است، در معرض کمر درد قرار دارند. اضطراب و عصبی شدن یکی از عواملی است که باعث اسپاسم عضلانی و درد ناحیه کمر می‌شود.

روش‌های درمان کمردرد

در صورتی که خود یا اعضای خانواده با کمر درد مواجه شدید بهتر است به پزشک مراجعه کنید. پزشک با انجام اموری مثل بررسی سابقه پزشکی، معاینه، انجام آزمایش، عکس‌برداری و … علت درد را تشخیص می‌دهد و سپس بر اساس علت، درمان مناسب را در نظر می‌گیرد.

علاوه بر این‌ها، کمر درد بر اساس حاد و مزمن بودن می‌تواند درمان‌های مختلفی داشته باشد. مثلاً کمر درد حاد را می‌توان با روش‌هایی مثل حرکت‌های ورزشی مناسب، دارو و جلسات فیزیوتراپی درمان کرد اما برای کمر درد مزمن ممکن است نیاز به عمل جراحی باشد. در ادامه برخی از روش‌های درمان کمر درد را معرفی می‌کنیم.

گرما درمانی یا سرما درمانی

یکی از روش‌های درمانی که برای کمر درد می‌توان استفاده کرد، گرما یا سرما درمانی است. این روش را باید زمانی که در حال استراحت هستید، انجام دهید. کمپرس کمک می‌کند تا درد شما کاهش یافته و بتوانید حرکت کنید. برای گرما درمانی می‌توان از پد گرمایی مرطوب و التراسوند و برای سرما درمانی یا کرایو تراپی می‌توان از پد سرمایی و ماساژ یخ در پایین کمر استفاده کرد.

ماساژ درمانی و طب سوزنی

یکی دیگر از روش‌های درمانی که بسیاری از افراد دچار کمر درد از آن استفاده می‌کنند، ماساژ درمانی است. ماساژ درمانی سبب رفع اسپاسم عضلات می‌شود که این خود توان حرکتی فرد و کیفیت حرکات بدن را بهبود می‌بخشد. علاوه بر این، طب سوزنی هم با استفاده از نقاط فشاری بدن به رفع استرس کمک می‌کند.

کنترل استرس

پزشکان بر این باورند که استرس می‌تواند روی سلامت بدن تأثیرات منفی داشته باشد. بنابراین در صورتی که شما دائماً دچار تنش و استرس باشید  امکان بروز درد جسمانی برای شما وجود دارد. کمر درد و دردهای مزمن ارتباط نزدیکی با تنش، استرس و حالت عصبی دارند.

خواب کافی

علاوه بر اینکه دوری از استرس و داشتن آرامش در جلوگیری از درد مؤثر است، خواب مناسب و کافی نیز از دیگر عواملی است که نقش زیادی در این موضوع دارد. خواب ناکافی می‌تواند با پیامدهای منفی چون افسردگی، افزایش وزن، تضعیف سیستم ایمنی و کند شدن روند درمان آسیب دیدگی کمر همراه باشد.

 تمرینات ورزشی

ممکن است بسیاری از افراد تصور کنند زمانی که کمر درد دارند باید فقط به استراحت بپردازند و فعالیتی انجام ندهد. در حالی که در اغلب موارد، ورزش کردن و انجام حرکات کششی می‌تواند کمک زیادی به بهبودی شما کند. در چنین وضعیتی ممکن است پزشک یک لیست از حرکات ورزشی را به شما بدهد و از شما بخواهد که روزانه وقت مشخصی را به انجام آن‌ها اختصاص دهید.

معمولاً ورزش‌های سبکی مثل یوگا و پیلاتس در تقویت عضلات مرکزی و کشش بدن مؤثرند. در صورتی که تمرینات ورزشی به طور مرتب انجام شوند، می‌توانند از کمر حفاظت کرده و گرفتگی آن را رفع کنند. البته در نظر داشته باشید قبل از انجام هر گونه تمرین ورزشی با پزشک خود مشورت کنید.

فیزیوتراپی

یکی دیگر از روش‌های درمان درد کمر که کاربرد بسیاری دارد، فیزیوتراپی است. از فواید فیزیوتراپی می‌توان به تقویت عضلات، بهبود حرکات و انعطاف‌پذیری آن‌ها اشاره کرد که باعث می‌شود بدن در وضعیت مناسبی قرار بگیرد و در نهایت درد کمر کاهش یابد. متخصصان فیزیوتراپی از چندین روش برای درمان کمر درد استفاده می‌کنند که شامل حرکت‌های فعال و منفعل می‌شود. در اغلب موارد روش‌های منفعل باید به همراه روش‌های فعال مورد استفاده قرار بگیرند.

تکنیک‌های مختلف فیزیوتراپی در طول درمان می‌توانند سبب کنترل درد شما، افزایش فعالیت جسمانی و آموزش روش‌های مناسب برای انجام حرکات بدن شوند. روش‌های منفعل در فیزیوتراپی مانند کمپرس گرم و سرد یا تحریک الکتریکی می‌توانند به کنترل سطح درد بیمار کمک کنند. روش‌های منفعل به گونه‌ای هستند که پس از آموزش می‌توانید آن‌ها را در منزل و بدون حضور فیزیوتراپیست انجام دهید.

دارو

اگر راهکارهای دیگر در کاهش درد کمر مؤثر نباشند، پزشک برای بهبود بیمار از دارو استفاده می‌کند. این داروها ممکن است قرص‌های مسکن، داروهای شل‌کننده عضلات، انواع پمادها و روغن‌ها و داروهای تزریقی باشند. بهتر است برای رفع درد خودسرانه از دارو استفاده نکنید و در این مورد با پزشک مشورت کنید؛ چرا که ممکن است برخی از داروها برای شما مناسب نبوده و عوارضی به همراه داشته باشند.

عمل جراحی

اگر آسیب کمر بیمار بسیار جدی باشد؛ به طوری که هیچ‌کدام از روش‌های درمانی تأثیری در بهبود وضعیت و رفع درد او نداشته باشند، دکتر عمل جراحی را پیشنهاد می‌دهد. اگر چه در اغلب مواقع عمل جراحی می‌تواند کمک زیادی به بیمار کند اما ممکن است در مواردی موفقیت‌آمیز نباشد. با این حال، عمل جراحی همیشه به عنوان آخرین راهکار مورداستفاده قرار می‌گیرد.

منوال تراپی یا درمان دستی

این روش به صورت کاملا مشروح در مقاله منوال تراپی توضیح داده شده است. لطفا مقاله مبوطه را مطالعه بفرمایید.